Hà Giang tự truyện

     Khi chúng tôi đặt chân đến mảnh đất này cũng là lúc họ bắt đầu công việc của một mùa bận rộn mới. Trên mảnh đất Lũng Pù xa xôi với núi đá và nương ngô, với mây trắng bay rợp vào buổi sớm và trời sao lấp lánh lúc đêm về, ấn tượng về cái đẹp và trải nghiệm về cái nghèo đến với con người ta thật mạnh mẽ. Chúng tôi, những thanh niên tình nguyện còn đang vui say với thú tiêu dao và lòng yêu đời, thì hoàn toàn choán ngợp trước sự hùng vĩ, hoang sơ của núi non và nhanh chóng gần gũi với những người bạn người Mông dễ mến. Còn với họ, đã quá quen và hiểu về cuộc sống nơi đây, thì thái độ thản nhiên cũng là điều dễ hiểu. Họ, không ai khác, chính là những thầy cô giáo vùng cao.

     Sau ngày trả phép, dọn dẹp nơi ăn chốn ở, vận động trẻ em trong thôn bản đến trường, họ lại hẹn nhau một ngày sửa mái nhà nội trú cho học sinh. Mái che bằng tấm lợp brô, cứ sau mỗi mùa mưa đá lại thủng lỗ chỗ, đứng bên trong nhà thấy từng cột nắng chiếu vào như ánh đèn sân khấu hay nhìn rõ cả bụi khói bay cuộn trong không khí. Ngày nắng còn ngóng lên đó mà ngắm mây trời, chứ ngày mưa thật không biết nói sao. Gian bếp nhỏ dành để nấu ăn cho học sinh nội trú cũng chịu chung số phận, đứng từ xa đã thấy một mảng vỡ đủ cho cả một người trong chúng tôi rơi lọt. Mỗi năm mấy kỳ mưa nắng, những mái nhà năm nào cũng lợp mới và sửa chữa mà chẳng thể chịu nổi bao lâu.

     Phải vất vả lắm mới lựa được một ngày để tiến hành công việc. Ở đây mưa nắng thất thường, thời tiết thay đổi theo từng buổi. Phải chọn hôm nắng ráo, không lo nước mưa trơn trượt, không có gió lớn, các anh em giáo viên mới xắn tay vào việc được. Đây người đóng đinh, lợp lót, kia lại người khuân vác, chuyển brô từ dưới đất lên, người dưới kẻ trên ồn ào náo nhiệt. Những bước chân rón rén thận trọng khi đi lại trên mái nhà giòn khô không làm mất đi tiếng cười sảng khoái từ những câu chuyện đùa tếu táo. Thủng lỗ nhỏ thì vá, lót tạm thời, thủng lỗ to thì thay tấm brô mới, vừa làm vừa chuyện trò, mệt mỏi thì ngồi nghỉ ngắm trời mây núi đá... Công việc được giải quyết gọn và nhanh như những câu chuyện bên lề, chừng sau hai, ba giờ đồng hồ đã kết thúc. Ấy là may mắn và thắng lợi, bởi có ai không rợn người khi nghĩ lại một đôi lần có người không may làm mái nhà sụt vỡ và rơi tụt từ trên cao xuống? Chợt nghĩ, những người đang làm công việc này, họ không chỉ là giáo viên mà còn là những người thợ của trường lớp. Và dù ở cương vị nào, họ cũng là những con người đang sống và hy sinh cho một sự nghiệp lâu dài và gian khó.

     Mái đã sửa xong, ai về việc nấy. Những mùa mưa nắng gió sương lại thay nhau đưa đón các em học sinh đi tìm cái chữ. Cuộc đời người giáo viên vùng cao cũng đi qua những mùa như thế, dần đã không còn xa lạ nữa. Chỉ có chúng tôi là vẫn không khỏi băn khoăn. Trong đầu chợt thoáng hiện ra hình ảnh nhạt nhòa và âm thanh chát chúa của một cơn mưa đá. Phải chăng là cơn mưa đá của mùa sau?...